Kafka- Babama Mektup

Kafka’nın Milena’ya ve babasına yazdığı mektuplar haricinde hemen tüm eserlerini okudum. Mektupları sona bırakma sebebim bunların yayınlanması ne kadar ahlakiydi ve bir edebi yapıt olarak ele alınabilirimiydi? Bunlar kuşkusuz sadece benim sorguladığım şeyler değildi, edebiyat çevresinde de aynı sorular hâlâ tartışıladurur.  Zaten, dostu Max Brod’un metnin tümünü Kafka ailesine saygısızlık etmemek adına söz konusu tarihten 15 yıl sonra yayınlaması ve edebi bir metin kimliği kazandırmak adına “ Taşrada Düğün Hazırlıkları” kitabına dâhil etmesi bunun özel bir mektup olduğunu bilmesinden kaynaklanıyordu. Kitabın sonsöz kısmında da yer alıyor bu. Ben tüm yapıtlarını – Değişim hariç- Cem yayınevinden Kamuran Şipal çevirisiyle okudum. Bunun en önemli nedenlerinden biride hemen tüm eserlerinde metnin içinde birçok sözcük numaralandırılmıştır ve kitabında sonunda açıklamalar, ek, fragmanlar gibi okuru aydınlatıcı birçok done barındırır.

Kafka’nın eserlerini okuyanlar yazarın babasıyla birçok problemi olduğunu ve yazılarında buna dolaylı bir şekilde oldukça değindiğini bilir. Ama tümüyle bundan beslendiğini söylemek büyük haksızlık olacaktır. Eğer başkaca yazılarını okumadıysanız bu kitaptan başlamanın pek doğru olacağını sanmıyorum. Bana ne kazandırdığına gelecek olursak; babasıyla olan özel durum haricinde nişanlıları sevgilileri hakkında daha fazla bilgi edindim. Kız kardeşleriyle olan ilişkilerini, karakterlerini, kız kardeşlerinin babasıyla olan ilişkilerini daha etraflıca öğrendim. Hatta kocaları ve çocukları ne iş yaptıkları fiziki ve karakteristik vb. gibi nice şey hakkında fikir edindim. Kız kardeşi Ottla’nın Kafka’ya nazaran babasına karşı daha dik durabildiğini daha cesur olduğunu yeni öğrendim ve aynı Kafka gibi “aşağı sınıftan” insanlarla babaları onaylamasa bile arasının iyi olduğunu.

                                                       Kafka, kız kardeşi Ottla'yla (1915)

Felice Bauer’e yolladığı 1 Kasım 1912 tarihli mektupta şöyle yazar: “ Üç kız kardeşim var, biri evli bunların, biri nişanlı, biri de bekâr; ötekileri de seviyorum ama içlerinde en çok sevdiğim henüz bekâr olan üçüncüsüdür”

Başta Felice olmak üzere tüm ilişkileri Julie ve Milena sonuçsuz kalmıştı. Evlenerek nihayet babasından kurtulacak onla bir bakıma aynı mevki ye gelecekti. Ancak başarısız nişanlılıklarını her ne kadar babasının onayını almamasına bağlasa da evlenirse yazarlığının sekteye uğramasından korktuğunu mektuplarında kendisi de itiraf etmiştir.

Neyse daha fazla detaya boğmayalım. Yazarın tüm geçmişi hakkında kıymetli bilgiler bulabileceğiniz bir kitap. Meraklısına tavsiye ederim. Ama lütfen Attila İlhan’ı sadece aşk üzerine yazan büyük bir şair olarak tanımak nasıl büyük bir hataysa;  Kafka’yı da sadece sevgilisi Milena’ya mektuplar yazan zavallı bir âşık olarak indirgemeye kalkmayın derim ben. Gene de sizin bilirsiniz.

Kitap yazdığı mektubun orijinal el yazısı, annesi kardeşleri babası gibi birçok resimlerle süslenmiş. Kitaptan alıntı yapsam mı bilemedim doğrusu, bunun yerine bugünlerde sıkça gördüğüm sayfalar arasından çekilmiş resimlerle noktalayım. Keyifli okumalar…